چه عواملی بر قیمت فرش ماشینی و دستباف تأثیر گذار است؟ عوامل تأثیر گذاری بر قیمت انواع فرش در ایران چیست؟
وصفـی کوتـاه درخصـوص فـرش ایـن تولیـد ملـی، خالـی از لطـف نیسـت چـرا کـه در جهــان فــرش دســتباف، ناخــودآگاه نــام ایــران را بــه يــاد مــی آورد كــه ایــن بــه همـت هنـروران و بازرگانـان فـرش پيشـه و دراثـر مسـاعی كارورزان فرهنگـی و ملـی در دنیـا درخششـی خيره کننـده يافتـه اسـت.
وقتـي در رمان هـای «چارلـز ديكنـز» از فـرش ایـران بـه عنـوان نشـانه ی اشـرافيت يـک خانـدان نجيب زادهـی انگليسـی يـاد می شـود و يـا فـرش ایرانـی هم سـنگ بـا خليـج فـارس بـا عبـارت «پرشـين» تلفظی دوشـادوش در ميـان بشـريت دارد، بـرای باليـدن بـه ايـن داشـته و ميـراث فرهنگـی حجتـی بیـزوال اسـت چـرا کـه فـرش، ميراثی اسـت كـه از دسـتان نمک سـود نياكان مـا بـا گـذر از دالان هـای تـو در تـو و تاريـک تاريـخ بـه دسـتان مـا رسـيده اسـت.
عوامل مهم تأثیر گذاری بر قیمت فرش ماشینی و دستباف
فــرش ایــران را ميتــوان بــه مثابهــی كتــاب منقــوش تاريــخ فرهنــگ و هنــر ایــن سـرزمین برگوشـه گوشـه ی خـاک ایـن مهـد کهـن ورق زد، خوانـد و بـه آن عشـق ورزیــد.
درخصـوص عوامـل و فاکتور هـای موثـر بـر روی قیمت گـذاری فـرش ایـران، ذکر چند نکتـه لازم و ضـروری اسـت کـه در ادامـه مـی آید: فـرش دسـتباف بـه علـت هویـت هنـری و فرهنگی خـود، یـک کار هنری و برجسـته اسـت و بـه هیـچ عنـوان نمیتواند شـامل یـک تعییـن ارزش و قیمت مشـخص و ثابتی باشـد، چـرا کـه «هنـر یـک ارزش بی انتهاسـت.»
۱. تعیین قیمت دقیق فرش
بـه صـورت بصـری و تجربـی باتوجـه بـه شـرایط مکانـی، زمانـی و اقتصـادی مقـدور مـی باشـد و مبنـای اطلاعـات ارائه شـده متکـی بـه تجربـه و شـهود تجـار بـا تجربـه محلـی و تلفیقـی از دانسـته هـا و مباحـث زیبـا شـناختی و مسـایل فنی اسـت و منابع حقوقـی و ارزی در ایـن ارزیابـی لحـاظ نگردیـده اسـت.
اولیـن شـاخص در تعییـن قیمـت فـرش محـل بافـت و منطقـه آن مـی باشـد کـه بیانگـر شـیوه و نـوع بافـت اسـت در تمـام نواحـی کشـور، هـر منطقـه بـرای خـود روشـی دارد و حتـی درمناطـق همجـوار نیـز شـاهد تفـاوت هایی هسـتیم کـه در فرش آذربایجـان، فـرش هریـس و قراجـه را مـی تـوان نـام بـرد.
سـلیقه ی محلـی و کیفیـت مصالـح و حتـی پیشـینه ی هنـری منطقـه و در نگاهـی موشـکافانه محل بافـت از یک محلـه نسـبت بـه محلـه دیگـر با توجـه به همسـانی نـوع بافـت مـی تواند نوع سـلیقه بافـت فـرش را نیـز تغییـر دهـد کـه بـر روی ارزش گـذاری آن تأثیر گـذار اسـت.
میزان رجشـمار قالـی و تعـداد گـره هـای آن در واحـدی مشـخص کـه بـه عنـوان مثـال در فـرش تبریـز ۷ سـانتی متر در نظر گرفتـه مـی شـود باعـث افزایـش هزینـه بافـت نیـز می گـردد، بـه جهـت افزایـش تعـداد گـره هـای قالـی در واحـد سـطح و درحقیقـت تعییـن کننـده ی اصلـی بـرای تغییـرات قیمـت در یـک منطقـه بـا یـک نـوع بافـت اسـت.
نـوع چلهـی فـرش کـه میتوانـد از جنـس پنبـه, ابریشـم و پشـم باشـد بـا توجـه بـه اختـلاف قیمـت ایـن نـوع چله هـا در مرحلـه بعـد از رجشـمار مالکـی بـرای تغییـرات قیمـت اسـت کـه در نـگاه اول توجـه قیمـت گـذار را بـه خـود جلـب مـی کنـد.
لازم بـه ذکـر اسـت عـلاوه بر تفـاوت قیمـت مصالـح، جنس چلـه نیـز در ارزشـمندی قالی تأثیر مســتقیم دارد.
۲. طرح و نوع طراحی فرش
مـی تـوان بـرای توضیـح ایـن بخـش طرح هـای قدیمـی و جدیـد بـا گل هـا و ختایـی ها اسـلیمی و گلف رنـگ هـا و یـا نقـش هـای جدیـد دکوراتیـو را مثـال زد.
فـرش هـای کف سـاده، لچـک ترنـج، سراسـر یـا افشـان، اشـکال هندسـی، طـرح با نقشـه یـک چهارم یـا نقشـه سراسـر و تمـام بافـت یـا برجسـته بافـت، تصویرهـای تاریخـی و دیگر نقش مایـه هـا بـا درج سـختی بافـت و افزایـش زمـان بافـت و یـا سـهولت و عـدم نیـاز بـه مهـارت خـاص عاملـی دیگـر در تعییـن ارزش قالـی می باشـد.
پـرکاری و سـادگی، اصالـت و ظرافـت طـرح، بدیـع و آشـفتگی نقـش مایـه ها، تنـوع و تعـداد رنـگ هـای بـه کار رفتـه در فـرش مـی توانـد باعـث تفـاوت در قیمت گـردد، در ایـن خصـوص مـی تـوان از قالـی هایـی گفـت کـه اثر یـک طـراح بـا پردازشـی متفاوت هسـتند و بـه جهـت پـر کاری و زمان بـری زیـاد بافت و زحمات بیشـتر هنرمنـد بافنده، بایـد قیمتـی متفـاوت نسـبت بـه طـرح مشـابه داشـته باشـد.
ایـن مشـخصه تأثیـر حـس زیبـا شـناختی را بیشـتر ملمـوس مـی کند. عـلاوه بـر نـوع چلهـی فـرش نـوع مصالـح بـه کار رفتـه در متـن فـرش، پود نیـز حائز اهمیـت اسـت. فـرش تمـام پشـم، تمـام ابریشـم، گل ابریشـم، حاشـیه ابریشـم، عوامل و فاکتور های مؤثر بر روی قیمت گذاری فرش بـه علـت ابریشـم و فرش هایی بـا ترکیـب نـود درصـد ابریشـم و پشـم کـم کـه جدیـداً بـازار پسـندی رایـج شـده اسـت، دارای قیمتـی متفاوت هسـتند.
کیفیـت مصالـح بـه کار رفتـه از پشـم دباغی تا پشـم مرینـوس و انـواع ابریشـم وارداتی و داخلـی، خامـه دسـت ریـس بـا کیفیت هـای مختلف نیـز از عوامـل موثر دیگر اسـت.
