فرش در عاشقانه های یک دبیر باز نشسته که مجله خبری فرش در زمینه فرش و قالی مصاحبه ای با آقای بزرگمهر ناصحی انجام داده است.
بـا مو هـای سـپید و چهـره ای متیـن وارد تحریریـه فرشـنامه شـد و بـا شـوقی خـاص از فـرش و خاطـرات و گزارشـی کـه در آمریـکا پیرامـون فـرش دسـتباف ایرانـی، بـرای نشـریه مـا انجـام داده بـود، بـرای مـا گفـت.
بـزرگ مهـر ناصحـی، دبیـر بـاز نشسـته های کـه در خـارج از مرز هـا، فـرش دسـتباف ایرانـی را سـفیر فرهنگـی مـردم ایـران شـناخته بـود افـزود: آدم وقتـی از وطنـش دور مـی شـود، عشـق و عالقـه اش بـه زادگاهـش و مردمـش بیشـتر مـی شـود.
ماجـرا از این جـا شـروع شـد کـه در پـی آمـدن بـه آمریـکا و اخـذ گریـن کارت، بـرای فراگیـری زبـان، بـه مجمعـی کـه همـه ی مهاجـران بـه آنجـا رجـوع مـی کننـد رفتـم چـون خـودم دبیـر بازنشسـته بـودم در امـر اداره کلاس بـه معلـم هـا کمـک مـی کـردم و همیـن باعـث دوسـتی بیـن مـا شـد، دوسـت داشـتم نظـر آنهـا را نسـبت بـه ایـران عزیـز و مردمـش بهتـر کنـم و ایـران را بـه آن ها بشناسـانم.
فرش در عاشقانه های یک دبیر باز نشسته
ما هفتـه ای سـه روز کلاس داشـتیم، یـک روز صبـح کـه بـه کلاس وارد شـدیم بنر بزرگـی را وسـط کلاس دیدیم کـه روی آن از کاردسـتی هـای مختلـف و صنایـع دسـتی کشـورهای مهاجـر پوشـیده شـده بـود از خانـم (مالـی) معلـم خـود پرسـیدم موضـوع چیسـت؟ توضیـح داد مـا یـک مـاه پیـش بـه بچـه هـا گفتیـم کـه بـا درسـت کـردن یـا آوردن صنایـع دسـتی کشورشـان بـه معرفـی آن نیـز بپردازنـد، این گونـه هـم کشورشـان را معرفـی کـرده اند هـم زبان شـان بهتـر مـی شـود.
آن روز گذشـت، دلـم میخواسـت کاری از ایـران را ارائـه مـی کـردم. یکـی از رشـته هـای دانشـگاهیم جغرافیـا بـود.
در مـورد کشـورم مـی توانسـتم خـوب توضیـح بدهـم، ولـی ره آوردی نداشـتم کـه بـه عنـوان هنـر ایرانـی ارائـه بدهـم.
مناسـب تریـن چیـزی را کـه در نظـر گرفتـم در سـفر بعدیـم بـه آمریـکا بیـاورم یـک فـرش چـل تکـه بـود چـرا کـه هـم هنـر اسـت، هم صنعـت و هـم تجـارت هـم راوی تاریـخ و آداب و رسـوم ایرانـی و هـم از قبـل مـردم آمریـکا نامـی از فـرش ایرانـی را شـنیده بودنـد میخواسـتم سـبک هـای فـرش ایرانـی و بعد طـرح هـای معـروف را در انـدازه کوچـک نشـان بدهـم.
وقتـی وارد بازار شـدم نمیدانسـتم از کجا و چگونه شـروع کنـم در ایـن راه از راهنمایـی آقایـان فلاحتـی، سـرای بوسـتان؛ حسـینی، سـرای ثانی؛ ذوالقـدر، سـرای محمودیـه؛ احبـاب سـرای قدیـم و بـرادران جواهـری و کمـک هـای شـایان عبـاس نیشـابوری در بـازار فـرش برخـوردار شـدم کـه از همـه ی ایـن عزیـزان سپاسـگزارم.
کار مـن بـه انجـام نرسـید ماحصـل خریـد، چنـد میلیون تکه فرش شـد ولـی معلومـات مـرا دو صـد چنـدان کـرد.
وی عالقـه بـه فـرش ایرانـی را در آمریـکا نیـز حفـظ نمـوده و در آن جـا نیـز در پـی اشـارات قالـی ایرانـی رفتـه اسـت از آنجـا نیـز بـه شـرح زیـر بـرای مـا سـخن گفـت: یکی از دوسـتان پسـرم در شـهر ریتـول، اوهایـو (زادگاه بـرادران رایت مختـرع هواپیما) نمایشـگاه فـرش دارد در ۱۲ مـرداد امسـال (۹۶) برابـر بـا سـوم آگوسـت ۲۰۱۷ بـا قرار قبلـی بـه دیـدارش رفتـم تـا از کم و کیفیـت فـرش کشـورمان در آمریکا مطلع شـوم.
بـا خوشـرویی مـرا پذیرفـت. طـی صحبت هایـی که با آقای هوشـنام داشـتیم ایشـان گفتنـد: چـه خـوب کـه شـما گزارشـی از کار مـا تهیـه می کنیـد تا دسـت انـدرکاران فـرش از مشـکالت مـا هـم بـا خبـر شـوند و مـا هـم بـا امکانـات آن ها.
حاصل گفتگو ی من با ایشان گزارشی است که میخوانید. مـن علـی هوشـنام هسـتم کـه تحصیالتـم را در ایالـت فلوریـدا در رشـته الکترونیـک بـه پایـان رسـانده ام در حیـن تحصیـل نـزد یکـی از ایرانیـان که فرش فروشـی داشـت شـاگردی مـی کـردم، نـگاه بـه نقـوش قالـی یـاد ایـران را در مـن زنـده مـی کـرد و همیـن باعـث شـد کـم کـم عالقمنـد شـدم تـا آن جایـی کـه مـی گوینـد اگـر خـاک قالـی را بخـوری معتـادش مـی شـوی، وقتـی درسـم تمـام شـد سـرانجام بـه ایـن حرفــه روی آوردم.
فکـر مـی کنـم فـرش یکـی از نماد هـا یـا شـاید بزرگتریـن نمـاد ملت ایـران اسـت که بـه سـر پنجه زنـان و مـردان عاشـق بـی قـرار بافتـه شـده اسـت کـه کارشـان در عیـن کثــرت بــه وحــدت میرســد و بــه انســان دور شــده از طبیعــت آرامشــی در خــور تحسـین مـی دهـد.
تـا قبـل از تحریـم هـا کارهـا خیلـی بهتـر بـود و از یـک رونـق نسـبی برخـوردار بودیـم. بعـد از آن بـه علـت گرانـی فـرش ایرانـی و پیدایـش رقبایـی مثـل پاکسـتان و افغانسـتان و چیـن و هنـد و ترکیـه بـا اسـتفاده از نقشـه هـا و طـرح هـای ایرانـی بـه علـت پاییـن بـودن مـزد کارگـر و مصالـح ارزان تـر فـرش هایـی بـه مراتـب ارزان تـر از فـرش ایرانـی عرضـه مـی کردنـد که لطمـه شـدیدی به فـرش ایرانی خـورد البتـه مـی دانیـد کـه کیفیـت فـرش ایرانـی چیـز دیگـری اسـت.
فـرش چین کیفیـت سـطحی و بهایـی بـه مراتـب پاییـن تـر از فـرش ایرانـی دارد لـذا بـا تکیـه به رنگ هـا و طـرح هـای امـروزی توانسـته انـد از رقبـا جلـو بزننـد.
از رگال فـرش هایـش دو فـرش را بـا یـک نقشـه از کرمان نشـانم می دهـد و می گوید یکـی را در ایـران و دیگـری را در هندوسـتان بافتـه انـد ، شـفافیت، لطافـت و گـره های ایرانـی کامـا رخسـاره دارد کـه از ضمیـر فـرش ایرانـی خبر مـی دهد.
آقـای هوشـنام در ادامـه گفـت: فـرش هـای مـا تـک و بـی رقیـب هسـتند امـا تنـوع و زمینـه رنگـی بـه روزی ندارنـد. بیشـتر زمینـه فـرش هـا الکـی، سـرمه ای یـا تیـره هسـتند. طـرح هـا نیـز پـرکار و بـا ریـزه کاری هـای فـروان و نرمندانـه هسـتند ولـی اینجـا بیشـتر زمینـه کـف سـاده بـا رنـگ هـای روشـن را می پسـندند.
از حـدود سـال هـای ۱۸۰۰ میـادی در شـهر فرانسـه بـه نام های : آبوسـان و سـوانری بـا فنـدگان فرانسـوی فـرش هـای تاپسـتری (گلیـم، فـرش) یـا کوبلن مـی بافند که اکثـراً حاشـیه لچـک دارنـد بـا یـک مدالیـون در وسـط؛ کـه اینجا فـروش خوبـی دارد.
این هـا همـه الهـام گرفتـه از فـرش کرمـان اسـت. حـاال خیلـی هـا آمـده انـد همیـن طـرح هـا را ماشـینی کـرده و قیمتـش را خیلـی تنـزل داده اند.
چـه خـوب اسـت کـه در سیاسـت کاری صـادرات فـرش بـه خـارج از کشـور سـایق مشـتری را در کشـور مقصـد در نظـر بیاورنـد آنهـا طـرح هـای سـاده را می پسـندند.
سـلیقه هـا مثـل افـکار عـوض مـی شـود. در طـرح رنـگ هـای پارچـه مبلمـان، رنگ هـای منـازل و دیزایـن آنهـا، کـف پـوش هـا و غیـره چنـد نفـر هسـتند کـه رنـگ ها ی سـال را بـه بـازار دنیـا ارائـه مـی نماینـد.
رنـگ هـا ثابـت نیسـت از سـالی بـه سـال دیگر طـرح ها و نقشـه ها عـوض می شـوند، البتـه هـر کـدام از ایـن مـوارد شـش یـا هفـت سـال بایـد بگـذرد کـه جایـش را بـه رنـگ دیگـری بدهـد و ایـن فرصـت بـدی نیسـت.
بعـد از کمـد کاری اش کاتالـوگ سـال ۲۰۱۷ را بـه مـن مـی دهـد کـه نمونـه ای از طـرح هـا و رنـگ هـا را داشـته باشـم. او معتقـد اسـت اینجا بـه نـوع گـره کاری ندارند، درشـت بافـی و ریـز بافـی در درجـه دوم اهمیـت اسـت یـا اصـا نیسـت!
اینجـا طرفـدار رنـگ هـای زنـده هسـتند کـه به خانـه و کاشـانه شـان انـرژی خاصی بدهـد آنهـا چشـم نـوازی را طالبنـد سـلیقه هـا عوض شـده دیگـر رنگ الکی و سـرمه ای و پوسـت پیـازی زیـاد طرفـدار نـدارد. این هـا طـرح هـای سـاده بـا رنـگ های سـال کـه هفت هشـت سـال هـم مانـدگاری دارنـد و توسـط طراحـان ارایه شـده میخواهند.
مطلب قبلی: دستگاه تمام اتوماتیک قالیشویی
طـرح کـف سـاده در رنـگ هـا و طیـف های طوسـی و آبـی و قهـوه ای را خواسـتارند. او در ادامـه مـی گویـد: طراحـان و بافنـدگان مـا بایـد بـا حفـظ اصـول کار و اصالـت نقـوش ایرانـی بعنـوان یـک برند از سـلیقه مشـتریان پیروی نماینـد. بـا در نظر گرفتن ایـن نکتـه کـه بایـد به ایـن طرح هـا جـان و کالبـدی تـازه داده شـود؛ نـوآوری نمایند.
این جـا رنـگ هـای آبـی نفتـی و روشـن و طیـف هـای قهـوه ای را بـه عنـوان زمینـه فـرش خیلـی مـی پسـندند.
بعـد از یک نواختـی رنـگ هـای زمینـه ایشـان بـه سـایز فـرش هـا اشـاره مـی کنند که بـا توجـه به مسـاحت خانه هـای اینجـا و چیدمـان منـازل سـایزهای اسـتاندارد (۶*۹ فـوت) و (۸*۱۰ فـوت) و (۹*۱۲ فوت) می باشـد.
بـه هموطنـم قـول دادم کـه حـرف هـا و خواسـته هایـش را بـه گـوش دسـت انـدرکاران مـی رسـانم تـا من نیـز سـهم کوچکـی را در راه اعتـا این بازمانـده هنـر ایرانـی ادا کـرده باشـم.
