کدام استان ایران پایتخت فرش ایران و جهان محسوب می شود؟ آیا کاشان بهترین تولید کننده فرش محسوب می شود؟ انواع فرش ایرانی چه نام هایی دارد؟
تعریف فرش در ویکی پدیا: قالی، فرش یا قالین نوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که غالباً برای پوشش زمین به کار میرود. به دست بافته پُرز دار و گرهدار قالی گفته میشود.
از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش های زیبا بر خود داشتهاند، امروزه به جنبه تزئینی محل کار و خانه مورد توجه زیادی قرار گرفته شده است.
از سال ۱۳۹۳ به بعد شهر کاشان به عنوان پایتخت فرش جهان معرفی و این اثر ماندگار در میراث ملموس یونسکو با شماره ۰۰۳۸۳ ثبت گردید.
هم اکنون بیش از ۱۲۰۰ کارخانه تولید فرش ماشینی و ۷۰۰ کارگاه تولید فرش دستبافت در منطقه کاشان و آران و بیدگل مشغول به فعالیت میباشد. صادرات فرش در ایران یکی از فعالیتهای اقتصادی پر سود محسوب میشود.
اکثر مردم ایران و جهان در خانه و محل کار خود از فرش به عنوان پوشاندن کف یا زمین استفاده میکنند.
کاشان پایتخت فرش ایران و جهان
امروزه در سایر کشور ها فرش و فرش بافی اهمیت زیادی پیدا کرده است و این ایران بوده است که از دیر باز در تولید انواع فرش دستباف و ماشینی سرآمد جهانیان بوده است.
اما امروزه در کشور های بزرگی مثل چین فرش ایرانی به عنوان کالای پر سود و پر رونق در این بازار محسوب می شود که در بعضی از زمینه ها گوی سبقت را از ایرانیان دزدیده اند.
فرش و فرش بافی در ایران به گونه ای حائز اهمیت است که در تمام دنیا ایران ایرانی ها را با هنر دستی و ماشینی فرش بافی میشناسند.
به طور کلی فرش و قالی ها از نظر روش بافت به دو دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتند از:
۱. فرش های دست باف
فرش دستباف هنری است که با دست انسان و بدون استفاده از ماشین آلات صنعتی بافته میشود. این کار هنر خاص خود را می طلبد و افراد ماهر فرش باف بر روی تار و پودی که بر روی یک دار قالی فلزی یا چوبی کشیده می شود، فرش یا قالی را می بافند.
۲. فرشهای ماشینی
این دسته از فرش و قالی ها توسط ماشین آلات بافندگی که مخصوص بافت این گونه فرش ها طراحی شدهاند، بافته میشوند. بافت این فرش ها شامل سه مرحله ریسندگی، بافندگی و تکمیل می باشد.
در ادامه به توضیح کامل در مورد فرش های دست بافت و ماشینی و مزایا و معایب هر یک خواهیم پرداخت.
فرش دستباف
فرش دستباف در سه نوع می باشد:
۱. ترنج
۲. خشنی
۳. افشان
در بین انواع فرش و قالیچه های دستبافت، طرح ترنج بیشترین طرفدار را در ایران و جهان دارد که نظر آن ها را به خود جلب کرده است.
محصولی که با طرح ترنج در اکثر خانههای ایرانی ها دیده می شود. این نوع از فرش های دستبافت دارای حاشیه ای پهن در اطراف و طرح بیضی یا دایره در وسط می باشند که باعث شده است تا این نوع از فرش ها مورد استقبال زیادی قرار بگیرد.
در این طرح، از معماری بنا های قرن آخر دوره اشکانیان الهام گرفته شده است و نمادی از حیاط بناهای آن دوره تاریخی است. لچک های فرش باغچه های سبزی کاری خانه ها و بیضی وسط حوض حیاط است.
در طرح افشان، لچک و ترنج حذف شده است و با حفظ حاشیه کناری، در وسط فرش طرح
گل و ساقه و برگ مشاهده می شود.
در طرح خشتی، سطوح داخلی به مستطیلهای مساوی تقسیم می شود و در داخل هر مستطیل نقشهای بافته می شود. تکراری نبودن طرح داخل خشتها نشانه مرغوبیت نقشه است.
علاوه بر این فرشها، طرحهای دیگری نیز وجود دارد که در شهرهای مختلف ایران بافته می شوند و از آن جمله می توان گبه، فرشهای ترکمن و غیره را نام برد.
فرشهای دست بافت را بر اساس نوع الیاف استفاده شده در بافت آنها نیز میتوان دسته بندی کرد.
جنس الیافی که در بافت فرشهای دست بافت به کار می رود را در ادامه معرفی خواهیم کرد:
۱. فرشهای بافته شده از ابریشم
فرشهای دست بافتی که با الیاف ابریشم بافته می شوند قیمت بسیار بالایی دارند اما کیفیت آنها بسیار خوب است. یکی از تفاوت هایی که بین فرش ماشینی ابریشمی و فرش دست بافت ابریشمی وجود دارد، امکان استفاده از الیاف مصنوعی در بافت فرشهای ماشینی است درحالیکه در بافت فرشهای دست بافت فقط از الیاف ابریشم استفاده میشود.
مطلب قبلی: دستگاه قالیشویی شستشوی فرش منزل
البته امکان استفاده از الیاف مصنوعی در فرش های دست بافت هم وجود دارد اما نسبت به فرش های ماشینی کمتر است.
۲. فرشهای بافته شده از پشم
فرشهای بافته شده با پشم از نظر قیمت نسبت به فرشهای ابریشمی ارزان تر هستند. اگر چه فرش های دستبافت پشمی ظرافت و و ریز بافی که در فرش های ابریشم به کار رفته است را ندارند اما از آن جا که قیمت کمتری دارند، نظرات زیادی را به سوی خود جلب نموده اند