عصر زرین قالی بافی دوران صفویان! پادشاهان سلسله صفویه که از نوادگان شیخ صفی الدین اردبیلی عارف قرن هفتم هجری قمری بودند علاوه بر آن که موجب ایجاد ثبات سیاسی و برقراری وحدت نسبی در جامعه بزرگ ایرانی شدند باعث و بانی شکوفایی هنر و صنعت، به ویژه هنر قالی بافی، گردیدند.
مقاومت این سلسله در برابر یورش ها و کشمکش های اقوام غیر ایرانی و برقراری نظام حکومتی مبتنی بر تقویت و رسمیت دادن مذهب تشیع همراه با ارتباط گسترش یافته با کشورهای اروپایی، سهم بسزایی در تحول نظام فرهنگی و هنری به دست آورد؛ به طوری که عصر صفوی در تاریخ ایران به عنوان دوران اعتلا و شکوهمندی هنر ایران زمین شناخته شد.
پادشاهان این سلسله به ترتیب شاه اسماعیل اول، شاه تهماسب اول، شاه اسماعیل دوم، شاه محمد خدابنده، شاه عباس اول، شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و سلطان حسین صفوی از سال ۹۰۷_۱۱۳۵ هجری قمری در ایران سلطنت کردند. ترویج قالی بافی در زمان پادشاهان صفوی به ویژه در زمان شاه اسماعیل (۹۰۷-۹۳۰ ق)، شاه تهماسب (۹۳۰-۹۸۴ ق) و شاه عباس (۱۰۳۸-۹۹۶ق) به ترتیب در تبریز، قزوین و اصفهان بیش از سایرین بوده است.
عصر زرین قالی بافی دوران صفویان
الف) شاه اسماعیل
وی با دعوت و حمایت از هنرمندان شهر تبریز را مرکز هنری و فرهنگی ایران قرار داد و در این شهر کارگاه های بافت قالی دایر کرد. گرچه به نظر تعدادی از پژوهشگران «ادواردز» شاه اسماعیل زمان مناسبی برای ترویج قالی بافی نداشته چوند حال مبارزه و جنگ با ترکها و ازبکها بوده است.
همچنین کورت اردمان نویسنده کتاب هفتصد سال فرش مشرق زمین هم در مرورش بر کاتالو ك نمایشگاه فرش ها و منسوجات اولیه در تورین در سال ۱۹۴۸ میلادی یاد آور می شود که در مورد شهر تبریز و توسعه و بسط مداوم کارگاه های قالی بافی طی این دوران تصور چنین چیزی مشکل است. زیرا بیش از دوازده بار بین سال های ۱۵۱۴-۱۷۳۴ میلادی مورد هجوم و تاخت و تاز قرار گرفته است.
مطلب پیشنهادی: رج در فرش و قالی دستباف چیست؟
در مقابل این نظریات پروفسور دکتر ویلهلم میستر در گزارش کوتاهی که به عنوان تاریخچه فرش نوشته است تأکید می کند شهادت طبيب ایتالیایی نیکلا مانوچی (۱۶۵۴ م) مبنی بر این که تعداد زیادی قالی به انضمام منسوجات ابریشمی در تبریز تولید می شده اند را نباید از نظر دور داشت.
