ترنج در فرش و قالی چیست؟ آیا ترنج در زمان شاه عباس صفوی در فرش ایرانی به کار رفته است؟ جایگاه باغ های ایرانی در قالی ایرانی کجا است؟
نوعی از طرح فرش و قالی ها است، كه نقشه لچک و ترنج آن با يک ديگر متفاوت باشد، يا نقشه ای بسيار رايج كه در آن نگاره مركزی ترنجی است كه يک چهارم آن به نام لچک در چهار گوش فرش به كار رفته است.
زمينه قالی بين ترنج و لچک ها، با گل های شاه عباس تزئين شده است. در اين طرح، گاهی به نام نو آوری، لچک ها و كوچک تر از حد معمول نقش می شود و رنگ آنها با رنگ ترنج مركزی فرق می كند.
با ما تا آخری این مطلب همراه باشید…
اگر به گذشته قالی و فرش های قدیمی نگاهی بیندازیم، شاهد آن هستیم که در این زمینه طرح باغ مانند را به تصویر کشیده که توسط جوی های آب به هم مرتبط هستند.
باغ یا زمینه قالی به تمامی اشکال هندسی از جمله: فرش مستطیل شکل، فرش دایره ای یا فرش گرد و فرش مربع شکل وجود داشته اند.
که بعضی ها معتقدند اولین طرح های قالی بر گرفته از باغ ایرانی بوده است و عده ای دیگر معتقدند ابتدا این طرح بر روی جلد قرآن کریم وجود داشته است و بعد ها مورد توجه طراحان و نقشه کشان قالی قرار گرفته است.
مطلب پیشنهادی: گلیم فرش دستباف هرسین هنر زیبای ایرانی
بیشتر فرش و قالی های ایرانی دارای ویژگی هایی چون لچک و ترنج هستند. لچک و ترنج در فرش طرحی عمومی، زیبا و معروف در فرش های ایرانی است که از دوران شاه عباس تا به حال کاربرد های زیادی در نقشه کشی قالی و زمینه فرش داشته است.
برای آشنایی با لچک فرش و ترنج قالی این مقاله را قرار داده ایم که در ادامه این مطلب آشنایی با اصطلاح لچک فرش و ترنج فرش ماشینی و قالی دستباف قرار داده شده است که می توانید دنبال نمایید.
لچک در فرش چیست؟
لچک در لغت به معنای گوشه و کناره است. جایگاه آن در گوشه و کناره های فرش است که معمولا به صورت قوسی شکل بوده و با گل و بوته تزئین داده می شود.
ترنج در فرش و قالی چیست؟
معنی لغوی ترنج یعنی میوه بالنگ، این طرح در فرش و قالی ایرانی بسیار مشخص است و زیبایی خاصی را به بافت ایرانی می دهد.
ترنج دقیقا در وسط زمینه فرش و به صورت دایره ای شکل، بیضی یا نواری قرار می گیرد و فضای مشخصی از فرش را در بر می گیرد.
ترنج فرش معمولا از شاخه و برگ، نقوش اسلیمی و غیره متعدد و در کنار هم تشکیل شده اند. به دلیل نقوش و رنگ های به کار رفته در ترنج قالی جلوه خاصی نسبت به زمینه آن دارد و مانند یک کادر مرکزی و مدال در وسط فرش است.
ترنج در فرش
هر گاه چند ترنج تو در تو قرار بگیرند به آن کاسه نیم کاسه می گویند. ترنج از قسمت های متفاوتی تشکیل شده است که مهم ترین آن ترنج مرکزی فرش یا خود ترنج است.
بالا و پایین ترنج قسمتی متصل به ترنج قرار دارد که فضای بالا و پایین فرش را پر می کند و عنصری مشخص در فرش می باشد.
ترنج ها وابسته به نقاط بافته شده هستند و متغییر می باشند. برای مثال در شهر های اصفهان مانند فرش کاشان ترنج مرکزی بزرگ است.
معمولا در بیشتر فرش و قالی ها هر دو یعنی هم لچک و هم ترنج با هم در زمینه فرش ماشینی یا فرش دستباف قرار می گیرند و یا ممکن است به صورت جدا گانه بیایند که ممکن است یک فرش ترنج داشته باشد اما لچک نداشته باشد یا بالعکس.
