تقریباً همه مردم حداقل یک‌بار فرش خود را برای شستشو به قالیشویی سپرده‌اند. موقع تحویل گرفتن فرش، معمولاً اولین چیزی که جلب توجه می‌کند، ریشه‌های سفید و تمیز فرش است. همین سفیدی ریشه باعث می‌شود فرش نو و تمیز به نظر برسد و مشتری از نتیجه کار راضی باشد.
در ظاهر همه چیز عالی به نظر می‌رسد، هم قالیشویی به خوبی فرآیند شستن فرش ها را انجام داده و هم مشتری از تمیزی فرش راضی است. اما اگر کمی دقیق‌تر به سفیدی ریشه‌های فرش توجه شود، ممکن است ماجرا کمی نگران‌کننده شود.
واقعیت این است که تا امروز در هیچ قالیشویی، چه در ایران و چه در کشورهای دیگر، دستگاهی مخصوص برای شستن ریشه فرش‌ها وجود نداشته است. حتی قالیشویی‌های بزرگ و مجهز که از دستگاه‌های پیشرفته‌ای مثل شستشوی ارتعاشی یا فرکانسی پازیریک استفاده می‌کنند، ریشه‌های فرش را با همان دستگاهی می‌شویند که برای شستن خود فرش طراحی شده است.
پازیریک، تولیدکننده دستگاه قالیشویی با کیفیت و پیشرفته در استان یزد، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و طراحی‌های به‌روز. برای مشاهده محصولات و اطلاعات بیشتر، از سایت ما بازدید کنید.
روش‌های معمول سفید کردن ریشه فرش در قالیشویی‌ها
در پاسخ به این سوال، باید گفت: در اکثر قالیشویی‌ها به دلیل نبود روش و دستگاه ویژه برای شستن ریشه‌ها، چون پس از پایان چرخه شستشو، ریشه‌های فرش همچنان کدر و بعضاً کثیف از دستگاه آبگیر قالیشویی بیرون می‌آیند، کارکنان قالیشویی طبق یک روش قدیمی، روی ریشه‌های ابتدا و انتهای فرش محلول کُلُر می‌ریزند. آغشته کردن این ریشه‌ها به محلول کلر، باعث تغییر رنگ آلودگی‌ها می‌شود و آنها را در بافت نخ‌ها و الیاف پنهان می‌کند. این کار شاید بی‌ضرر به نظر برسد، اما در واقع شروع یک مشکل جدی است که بعداً خودش را نشان می‌دهد.
پس از آنکه ریشه‌های فرش به کلر آغشته شد، (در قالیشویی‌های پیشرفته) در سالن گرمخانه یا خشک‌کن و یا (در قالیشویی‌های سنتی) در مجاورت هوای آزاد قرار می‌گیرد تا خشک شود.
هر مقدار از محلول کلر که در ریشه‌های فرش باقی می‌ماند، در نهایت پس از خشک شدن و جای گرفتن در خانه‌ها و منازل با اندک تکان و حرکت، به صورت غبارهای نامرئی از فرش و از ریشه‌ها بلند شده، در هوا پراکنده می‌شود و متأسفانه توسط ساکنین خانه تنفس می‌شود. واضح است که تنفس گردِ به جای مانده از محلول کلر چه تبعات زیان‌باری را می‌تواند برای سلامت انسان و به طور خاص برای سلامت دستگاه تنفس داشته باشد.
اما هدف از این نوشتن مقاله، فقط بیان یک مشکل، آن هم مشکلی که برای آن راه‌حل وجود نداشته باشد نیست. جدا از وجود داشتن این خطر، نوید ساخته شدن دستگاهی بیان شود که همان گونه که در ابتدای این مقاله اشاره شد تا به حال وجود نداشته است. «دستگاه ریشه‌شور فرش» بخشی از فرآیند شستشو بود که تا امروز هیچ دستگاهی نتوانسته بود جای آن را پر کند. مدت‌هاست بسیاری از قالیشویی‌های پیشرفته در ایران و در بسیاری از کشورها هم نبود این دستگاه دغدغه‌ی اصلی قالیشویی‌ها است و چشم‌به‌راه ابتکار و نوآوری متخصصان این حوزه هستند تا راه‌حلی مؤثر ارائه شود.
سرانجام مدتی پیش، این طرح در واحد تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان پویا پازیریک روی میز کار قرار گرفت. این ابداع و اختراع، پنجمین نوآوری بزرگ و منحصر به فرد این شرکت است که تاکنون برای چهار مورد از آنها فرصت اخذ «گواهی ثبت اختراع» حاصل شده است. «دستگاه شستشوی ارتعاشی فرش»، «دستگاه شستشوی فرکانسی فرش»، «دستگاه آبگیر هوشمند پازیریک» و «دستگاه خاک‌گیر فرش»، از جمله تولیدات قبلی شرکت دانش‌بنیان پازیریک است که بر بستر ابداع و اختراع، همگی به تولید انبوه رسیده است.
بیش تر بخوانید: آیا استفاده از شامپو فرش باعث آسیب به فرش می‌شود؟
معرفی دستگاه ریشه شور فرش
دستگاه ریشه‌شور فرش که در این مقاله به آن اشاره شد، متشکل از سه بخش است. در ورودی دستگاه، ضخامت فرش و ریشه‌ها به صورت هوشمند با استفاده از اینکودرهای هوشمند توپاز (صنایع الکترونیک پازیریک) سنجیده می‌شود.
پس از آن نازل‌های آب و شامپو، آب و مواد شوینده استاندارد (جایگزین کلر) را به ریشه‌ها و فرش تزریق می‌کنند. در مرحله سوم که اصلی‌ترین مرحله محسوب می‌شود، ریشه‌های فرش به روی دو برس غلطکی بزرگ که به موازات عرض فرش تعبیه شده هدایت می‌شوند. همزمان، هفت برس غلطکی دیگر، با زاویه 90 درجه از برس‌های ثابت با حرکت همزمان چرخشی و رفت و برگشتی، به روی ریشه‌ها حرکت می‌کنند. بدین ترتیب، ریشه‌های فرش بین دو گروه دوتایی و هفت‌تایی برس غلطکی قرار می‌گیرند که با زاویه 90 درجه نسبت به همدیگر در حال انجام فرایند شستشو هستند.
نکات و ریزه‌کاری‌های دیگری مثل، جنس و ارتفاع مویه‌ی برس‌ها، تنظیم گشتاور و سرعت مناسب، ملاحظات محافظت از فرش و ریشه فرش و… از جمله موارد مهم و تعیین‌کننده است که به آن پرداخته شده اما توضیح جزئیات فنی آن در اینجا ممکن نیست.
سخن پایانی
به رغم توضیحی که در ابتدای این مطلب در مورد خطرآفرین بودن بقایای محلول کلر در ریشه فرش‌ها داده شد، باید گفت: به طور مطلق نگران این معضل نباشید. چراکه دستگاه ریشه‌شور فرش به تازگی وارد مرحله تولید انبوه شده و قرار است قالیشویی‌های معتبر و پیشرفته ایران، یکی پس از دیگری به آن مجهز شده و خدمات متمایزتری را در این زمینه به مشتریان عرضه کنند.
برای اطلاعات بیشتر درباره مهندس رضایی شرکت دانش بنیان پازیریک می‌توانید اینجا کلیک کنید.
